W dniu 11 kwietnia 1962r Przewodniczący Głównego Komitetu Kultury Fizycznej
i Turystyki zarządzeniem nr 74 powołał organizację noszącą nazwę Wodne Ochotnicze
Pogotowie Ratunkowe. Przedstawiając historię WOPR nie sposób pominąć początków
Ratownictwa Wodnego w naszym kraju sięgając do okresu możliwie najwcześ-niejszego.
Pierwsze zorganizowane nauczanie pływania zorganizowano w starożytnym Rzymie.
Pływanie traktowane było jako jeden ze środków prowadzących do prawidłowego
rozwoju fizycznego. Starożytnych czasów sięgają też zapisy o ratowaniu życia ludzkiego.
W 1767 roku powstało w Amsterdamie "Towarzystwo Ratowania Ludzi Utopionych".
Było to na ten czas pierwsze tego typu towarzystwo na świecie. W 1775 roku z
inicjatywy ks. A. Czartoryskiego wydano w Warszawie pierwszą w języku polskim
broszurę o ratowaniu ludzi. Najstarszym jednak polskim źródłem jest zapis z 1604
roku o ufundowania w Sandomierzu przez Hieronima Gostomskiego klasztoru i szpitalika.
Zakonnicy tego klasztoru mieli między innymi za zadanie niesienie pomocy ofiarom Wisły.
Pod koniec XVIII wieku powołano w Krakowie Pogotowie Ratunkowe dla tonących,
a w 1820 roku we Lwowie wydano książkę pt. "Nauka i sztuka pływania".
W 1839 roku na terenie Królestwa Polskiego wydano przepisy, na podstawie
których resuscytacja (ożywienie) uzyskała status prawny.
Pierwszą organizacją na ziemiach polskich było powstanie w 1898 roku w
Kaliszu Towarzystwa Ratunkowego pod nazwą "Cesarskie Towarzystwo Ratowania
Tonących". Data ta jest uznawana za narodziny ratownictwa w Polsce.
W porozumieniu z Towarzystwem w 1902 roku w Kaliszu wydano podręcznik pt.
"Jak ratować tonących", gdzie obok typowo lekarskich wskazówek udzielania
pierwszej pomocy zamieszczono osiem przepisów na korzystanie z kąpieli.
W 1908 roku działało w Warszawie Petersburskie Towarzystwo Ratowania Tonących,
które niosło pomoc wszystkim korzystającym z wody w rejonie Warszawy. W 1910 roku
została powołana do życia Międzynarodowa Federacja Ratownictwa, której obecna
nazwa brzmi "Międzynarodowa Federacja Ratownictwa i Sportów Użytkowych" w
skrócie FIS z siedzibą w Madrycie.
W 1926 roku Polski Związek Pływacki powołał Komisję ds. Ratownictwa Wodnego
z siedzibą na Śląsku w Siemianowicach. W 1927 roku Komisja ds. Ratownictwa
Wodnego działająca przy Polskim Związku Pływackim ogłosiła dzień 29 czerwca
Dniem Ratownika.
W 1952 roku Ratownictwo Wodne weszło
do programów szkolenia studentów Warszawskiej Wyższej Uczelni Wychowania
Fizycznego.W następnych latach Ratownictwo Wodne zostało już ujęte w programie nauczania
studentów wszystkich uczelni Wychowania Fizycznego w kraju.
Autentyczny koncepcyjny rozwój Ratownictwa Wodnego w Polsce rozpoczął się
jednak dopiero w 1958 roku. Autorem, który zapoczątkował wówczas publikację
z zakresu ratownictwa jest doc. dr hab. Mieczysław Witkowski z Akademii Wychowania
Fizycznego w Warszawie. W tymże roku zorganizowany został pierwszy kurs instruktorów
Ratownictwa Wodnego w Katowicach. Przekazywane były oficjalne komunikaty o
stale rosnącej liczbie utonięć.
W 1959 roku utonęły 1133 osoby, w tym co 4 wypadek utonięcia to dzieci i młodzież
do lat 18. Wówczas właśnie zrodziła się potrzeba stworzenia służby ratowniczej.
I tak powstała idea utworzenia WOPR. Za "chrzestnego ojca" naszej organizacji uznaje
się redaktora Tadeusza Olszańskiego, który w tamtych latach był znanym działaczem
sportu pływackiego. W skali kraju ukazują się różne artykuły na temat potrzeby
utworzenia jednolitej organizacji, której głównym celem będzie ratowanie życia
ludzkiego na wodach. Przewodniczący Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki
w dniu 11 kwietnia 1962 r. wydał zarządzenie nr 74 powołujące WOPR jako organizację
regulaminową, ustalając również tymczasowy regulamin organizacji.
W latach 1964 - 1965 trwała ożywiona dyskusja w prasie i radiu, czy WOPR ma być
samodzielną organizacją czy też nie.
Po wielu staraniach działaczy odbył się w dniach 6 i 7 listopada 1965 roku I sejmik
WOPR w Poznaniu. Podczas sejmiku wszechstronnie przedyskutowano profil i zakres
działania przyszłej organizacji. Wybrano jej władze centralne w składzie 12 - osobowym.
Powierzono tej grupie działaczy zadanie opracowania statusu uzyskania osobowości
prawnej i utworzenia nowej specjalistycznej organizacji noszącej nazwę Wodne
Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.
W wyniku usilnych starań opracowano statut i na mocy decyzji Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych z dnia 9 października 1967 r. WOPR uzyskało osobowość prawną.
Lata 1965 - 1969 były okresem wytężonej pracy organizacyjnej, propagandowej oraz
szkoleniowej. Wydano niezbędne dokumenty w postaci regulaminów, instrukcji i
programów szkoleniowych. Opracowano projekt programu działania na okres lat
1969 - 1973 przedstawiając go I Krajowemu Zjazdowi WOPR, który odbył się 20 kwietnia
1969 roku w Warszawie. Podczas zjazdu WOPR wytyczono zasadnicze kierunki działania,
określono rolę i zadania WOPR i jego terenowych ogniw.
WOPR przejęło wszystkie sprawy związane z Ratownictwem Wodnym od Polskiego Związku
Pływackiego. Rozpoczęto na szeroką skalę szkolenie ratowników i instruktorów
ratownictwa.
Początek działalności Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego to zaledwie
liczba 6021 członków organizacji w skali kraju w 1962 roku.
W następnych latach nastąpił dynamiczny rozwój organizacji. W 1984 roku liczyła
ponad 70 tysięcy członków. Po transformacji ustrojowej w 1998 roku było nas w
skali kraju 62 481 członków. W 1970 roku WOPR stało się członkiem Międzynarodowej
Federacji Ratownictwa i Sportów Użytkowych. WOPR stanowi formę bezinteresownej
służby społecznej, której nadrzędnym celem jest zapewnienie warunków bezpieczeństwa
na wodach śródlądowych, morskich i przybrzeżnych.
Kiedy rozpoczynano działalność WOPR na początku lat 70. dużym problemem było
uzyskanie silnika, łodzi czy dotacji finansowej. Jednak te problemy nikogo nie
zniechęcały i prowadzono działania profilaktyczne. Tematyką zebrań były następujące
zagadnienia:
działalność profilaktyczna w jak najszerszym zakresie w celu zagwarantowania
pełnego bezpieczeństwa osób korzystających z wypoczynku nad wodą,
organizowanie nauki pływania z młodzieżą i osobami dorosłymi,
zabezpieczenie czynnych kąpielisk w czasie sezonu rekreacyjnego,
jak najszersze rozpropagowanie aktualnych ulotek i haseł o tematyce
bezpieczeństwa nad wodą wydane przez KG MO i ZG WOPR,
podnoszenie przez wszystkich członków kwalifikacji w zakresie ratownictwa i
reanimacji.
Rok 1982 przypadł na bardzo trudny czas. Zdarzenia polityczne, jakie miały miejsce
w naszym kraju w poważnym stopniu zaważyły również na działalności WOPR.
Pomimo trudności organizacja działała nadal poprzez aktywne zaangażowanie,
ofiarność i bezinteresowność w społecznym działaniu na rzecz poprawy stanu
bezpieczeństwa na wodach. Organizowane były kursy Sternika Motorowodnego oraz
kursy Młodszego Ratownika i Ratownika Wodnego. Przeprowadzane były także pogadanki
w szkołach na temat bezpieczeństwa na wodzie.
Co roku organizowana jest przez członków WOPR nauka pływania dla młodzieży,
prowadzone są także pogadanki dla dzieci i młodzieży oraz wczasowiczów o
bezpieczeństwie na wodzie.
|